ตำบลต้นมะม่วง ผู้สูงอายุชวนกันมาทำกิจกรรม

ตำบลต้นมะม่วง อำเภอเมือง จังหวัดเพชรบุรี ประกอบด้วย 6 หมู่บ้าน มีประชากร 5,700 คน ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ข้าราชการประจำ ข้าราชการเกษียณ พนักงานบริษัท ร้านค้าเอกชน พบว่ามีจำนวนผู้สูงอายุ จำนวน 535 คน คิดเป็น 9.38% เรียกได้ว่าตำบลต้นมะม่วงเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุแล้ว

          ปี 2557  เริ่มตั้งกลุ่มผู้สูงอายุตำบลต้นมะม่วง เป็นการรวมกันของผู้สูงอายุที่เป็นแม่บ้าน มาทำกิจกรรมร่วมกัน เช่น ฝึกทักษะงานฝีมือประเภทต่างๆ  มีแกนนำเป็นแพทย์ประจำตำบลหนุนเสริมในการให้ความรู้ เสริมทักษะอาชีพ พัฒนาสร้างโอกาสเสริมรายได้ให้กับกลุ่ม ลดค่าใช้จ่ายภายในครัวเรือนได้อีกด้วย ตลอดจนประสานแผนงานกับหน่วยงานต่างๆ ทั้งองค์การบริหารส่วนตำบลต้นมะม่วง สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย (กศน.) สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอเมือง ในการเข้ามาทำงานร่วมกันกับกลุ่ม

กิจกรรมของกลุ่มเริ่มจากการสานตระกร้าพลาสติก ทำดอกไม้พวงรีด  ดอกไม้จันทน์ ทำไข่เค็มสมุนไพร และไข่เค็มต้มยำ เริ่มแรกไม่ได้คิดเรื่องการจำหน่าย หลังจากขับเคลื่อนมาอย่างต่อเนื่อง พบว่าผลงานของกลุ่มสามารถจำหน่ายให้กับคนภาย และคนภายนอกตำบลที่เข้ามาศึกษาดูงาน  จากการสื่อสารกันแบบปากต่อปาก ทำให้เริ่มสนใจเรื่องจำหน่ายเพื่อเป็นเศรษฐกิจชุมชน

เมื่อวันที่ 27 มิถุนายน 2559 ตำบลต้นมะม่วงได้มีการจัดตั้งสภาองค์กรชุมชนตำบล คุณนงค์นุช ขำขม ประธานสภาองค์กรชุมชนตำบล ได้ปรึกษาหารือร่วมกันในการพัฒนาต่อยอดกลุ่มอาชีพต่างๆ ประสานกับองค์การบริหารส่วนตำบลในการส่งเสริมกลุ่ม ได้รับการสนับสนุนเรื่องสถานที่ มีการจัดตั้ง “ศูนย์เรียนรู้ฝึกอาชีพชุมชนตำบลต้นมะม่วง” เป็นสถานที่ทำกิจกรรม และจัดจำหน่ายสินค้าของกลุ่ม ปัจจุบันสินค้าหลักของกลุ่ม คือ กระเป๋าถักเชือกร่ม

มารู้จักกระเป๋าถักเชือกร่มกันก่อน

          เชือกร่มผลิตมาจากพลาสติกพอลิโพรไพลีน (PP) ซึ่งมีความเหนียว ทนทาน ได้รับความนิยมมานานแล้วสำหรับงานถักกระเป๋า เพราะจะได้ชิ้นงานที่อยู่ตัว ได้ทรงสูง และเมื่อมีการพัฒนาด้วยการนำดิ้นมาผสมเข้าไปในตัวเชือกร่มด้วยแล้ว ยิ่งทำให้ชิ้นงานกระเป๋าถักเชือกร่มน่ามอง น่าจับต้องมากยิ่งขึ้น และเพื่อให้ไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพของผู้ถัก จึงใช้เชือกร่มเกรดดี ผลิตจากโรงงานที่ได้รับมาตรฐาน ISO และย้อมด้วยสีธรรมชาติ จึงปลอดภัยต่อการใช้งาน ถักไม่เจ็บมือ เหมาะกับกลุ่มผู้สูงอายุ 

“ก่อนนี้เคยสานตระกร้าพลาสติกมา มันเจ็บมือมาก พอมาใช้เชือกร่มแบบนี้ ถักไม่เจ็บมือเลย” หนึ่งในสมาชิกกลุ่มกล่าว

          เชือกร่มที่ใช้ถักมีหลายขนาดหลายเบอร์แตกต่างกันไปตามการใช้งาน โดยส่วนใหญ่แล้วการถักกระเป๋าจะใช้เชือกเบอร์ 2 ขนาด 2.5 มม. จึงจะเหมาะสมและได้กระเป๋าที่มีความสวยงาม

นอกจากตัวกระเป๋าแล้ว หูกระเป๋ามีทั้งแบบสำเร็จรูปพร้อมใช้งานเลย และแบบที่ถักสายแล้วนำมาเชื่อมต่อกับตัวหูเหล็กที่เป็นเกือกม้า ขึ้นอยู่กับทักษะของสมาชิกแต่ละคน เพราะถ้ามีทักษะที่สามารถถักหูกระเป๋าได้เองจะได้หูกระเป๋าที่เป็นสีเดียวกันกับตัวกระเป๋า ซึ่งสมาชิกกลุ่มที่ถักสายกระเป๋าจะใช้วัสดุเสริมที่เป็นหูกระเป๋าโลหะรูปเกือกม้า กระเป๋า 1 ใบจะใช้หูโลหะทั้งหมด 4 อัน  นอกจากนี้เพื่อให้กระเป๋าอยู่ทรงมากขึ้น ได้มีการใช้แผ่นพลาสติกแข็งรองก้นกระเป๋า ใช้คู่กับหมุดตอกรองก้นกระเป๋าทั้ง 4 ด้าน

          ปัจจุบันทางกลุ่มมีผลิตภัณฑ์ที่เป็นกระเป๋าทั้งหมด ประกอบด้วยกระเป๋าสะพาย กระเป๋าสตางค์ กระเป๋าหิ้ว เป้สะพายหลัง และรองเท้าถัก

ต้นทุนในการทำกระเป๋าถักเชือกร่มถักแบบหิ้ว  มีเชือกร่ม 1 ม้วน ราคาม้วนละ 150 บาท และวัสดุอื่นๆรวมแล้วต้นทุนต่อ 1 ใบ อยู่ที่ใบละ 350 บาท ยังไม่รวมค่าแรง ส่วนราคาขายต่อใบนั้นอยู่ที่ราคาใบละ 800 บาท  จุดเด่นของกระเป๋าถักของกลุ่มอยู่ที่การเลือกไหม การเลือกแผ่นรองด้านในซึ่งใช้วัสดุที่มีคุณภาพ และการเลือกใช้คู่สีที่ทำให้เกิดความสวยงามโดนใจลูกค้า

แม้ว่าทุกวันนี้กระเป๋าเชือกถักจะเป็นสินค้าที่เป็นที่รู้จักมากขึ้น สร้างกิจกรรม สร้างรายได้ให้กับกลุ่มผู้สูงอายุด้วยแล้ว แต่กว่าจะผ่านมาถึงจุดนี้ได้นั้นต้องผ่านอุปสรรคปัญหามามิใช่น้อย อาทิ  ในการขับเคลื่อนกิจกรรมช่วงแรก ขาดการบริหารจัดการในการจำหน่ายสินค้า เนื่องจากการเริ่มแรกกลุ่มต้องการดูแลคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ พอเริ่มสู่การเป็นธุรกิจชุมชนทำให้มีข้อติดขัดทั้งเรื่องงบประมาณ และการบริหารจัดการสินค้า อีกทั้งงบสนับสนุนวัสดุอุปกรณ์ในการทำกระเป๋ามีไม่เพียงพอทำให้การทำงานไม่ต่อเนื่อง 

มากกว่ารายได้ คือความสุขใจของกลุ่มผู้สูงอายุ

 อย่างไรก็ตาม จากปัญหาดังกล่าว ส่งผลให้สมาชิกในกลุ่มได้เรียนรู้ว่า  ควรจะต้องมีการจัดตั้งกองทุนไว้เป็นทุนหมุนเวียนในการดำเนินการจัดหาวัสดุ และดำเนินกิจกรรมด้านธุรกิจของกลุ่ม รวมถึงการจัดการด้านตลาด เนื่องจากเป็นการขับเคลื่อนของกลุ่มผู้สูงอายุ แม่บ้านที่เน้นควบคู่กันระหว่างการทำธุรกิจ และการสร้างคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ ที่ต้องมีความละเอียดอ่อนมากกว่าแค่เรื่องรายได้ และคงไว้ซึ่งความสุขของกลุ่มด้วย

ทั้งนี้ กลุ่มผู้สูงอายุมีแนวทางในการพัฒนาต่อด้วยการขยายผลผลิตภัณฑ์ เป็นทั้งหมวก รองเท้าแบบต่างๆ ผ้าเช็ดมือ โดยจะมีการประสานกับองค์กรต่างๆ ในตำบล ทั้งกลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิตบ้านไร่กล้วย ในการทำงานร่วมกัน ตลอดจนการพัฒนาศูนย์เรียนรู้ฝึกอาชีพขึ้นเป็นร้านจัดจำหน่ายสินค้าอย่างเป็นรูปธรรม

ผู้ประสาน นางสาวนงนุช  ขำขม โทร. 086-389-3956

ผู้เรียบเรียง นางสาวพัชราภรณ์  อยู่ยืน