ชาวบ้านตำบลบางพระ อำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม ประกอบด้วย 4 หมู่บ้าน ตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม แต่ในปัจจุบันด้วยเนื่องสภาพแวดล้อมที่ไม่เอื้อต่อการเกษตร จากการที่ทรัพยากรธรรมชาติถูกทำลาย มีการใช้ปุ๋ย ยา และสารเคมีในการบำรุงรักษาผลผลิต ทำให้เกษตรกรต้องแบกรับภาระต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้น ในขณะที่ผลผลิตทางการเกษตรมีราคาตกต่ำ ส่งผลให้ชาวบ้านตำบลบางพระ บางรายต้องประสบกับภาวะปัญหารายได้ไม่เพียงพอกับรายจ่ายและการดำรงชีพ รวมถึงการดูแลรักษาบำรุง ปรับปรุงที่อยู่อาศัยที่อยู๋ในสภาพทรุดโทรม ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญของชีวิต ที่เป็นจุดเริ่มต้นของความมั่นคงในมิติอื่นๆ

เมื่อสภาองค์กรชุมชนตำบลบางพระ ได้รับการประสานจากคณะทำงานขบวนองค์กรชุมชนจังหวัดนครปฐมให้จัดทำโครงการบ้านพอเพียงชนบท (ซ่อมแซมที่อยู่อาศัยให้กับผู้มีรายได้น้อย) เสนอสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน) หรือที่เรียกกันว่า พอช. ในปี 2561 ทำให้ชาวบ้านที่มีที่อยู่อาศัยทรุดโทรม “เกิดความหวัง” ที่จะมีบ้านที่มั่นคงเป็นของตัวเอง

ในการดำเนินการ มีเงื่อนไขสำคัญ คือ ต้องสำรวจบ้านผู้เดือดร้อนด้านที่อยู่อาศัยทั้งตำบล เพื่อให้ได้มาซึ่งข้อมูลสถานการณ์ที่เกิดขึ้นในตำบลที่มีอยู่อาศัยทรุดโทรม ไม่มีความมั่นคง ทั้งนี้คณะทำงานสภาองค์กรชุมชนได้เริ่มดำเนินการสำรวจข้อมูลผู้เดือดร้อนทั้งตำบลประกอบด้วย หมู่ที่ 1 บ้านคลองนนทรีย์ จำนวน 10 ครัวเรือน หมู่ที่ 2 บ้านอ่าวใหญ่ จำนวน 12 ครัวเรือน หมู่ที่ 3 บ้านกลาง จำนวน 13 ครัวเรือน หมู่ที่ 4 บ้านอ่าววัดใหม่ จำนวน 10 ครัวเรือน รวมทั้งสิ้น 45 ครัวเรือน

หลังจากสำรวจแล้ว สภาองค์กรชุมชนตำบลบางพระ ผู้นำท้องที่ ท้องถิ่น ได้นำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์ข้อมูลร่วมกันและจัดลำดับความเดือดร้อนเร่งด่วน หลังจากนั้นจึงเสนอโครงการบ้านพอเพียงชนบท ปีงบประมาณ 2561 จำนวน 13 ครัวเรือน เป็นเงินทั้งสิ้น 205,905 บาท โดยเสนอขอรับงบประมาณจาก พอช. จำนวน 200,274 บาท และได้รับสมทบจากวัดกลางบางพระ จำนวน 5,631 บาท โดยมีข้อตกลงร่วมกันระหว่างคณะทำงานสภาองค์กรชุมชนกับผู้เดือดร้อนที่เข้าร่วมโครงการทั้ง 13 ครัวเรือน คือ ครัวเรือนที่ยังมีคนแข็งแรงและยังพอมีรายได้ให้มีการสมทบคืนกองทุนบ้านพอเพียงชนบทตำบลบางพระ เพื่อเป็นทุนในการช่วยเหลือผู้ที่มีความเดือดร้อนด้านที่อยู่อาศัยต่อไป จำนวน 7 ครัวเรือน ในอัตราร้อยละ 30 ของงบประมาณที่ได้รับภายในระยะเวลา 3 ปี ส่วนครัวเรือนที่มีผู้สูงอายุหรือผู้พิการรายได้ไม่เพียงพอให้เปล่าแบบไม่มีเงื่อนไข จำนวน 6 ครัวเรือน

ภาพตัวอย่างสภาพบ้านของผู้เดือดร้อน ตำบลบางพระ จังหวัดนครปฐม

บ้านพอเพียง สามารถช่วยแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนและพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชน ครอบครัวผู้ยากไร้ผู้ด้อยโอกาสทางสังคมให้มีที่อยู่อาศัยที่มั่นคง ภายใต้ความร่วมมือกันระหว่างประชาชน ชุมชน หรือหมู่บ้าน ท้องถิ่น และวัดกลางบางพระซึ่งมีพระครูศรีสุตากร อภิญาโณ เป็นเจ้าอาวาส นอกจากนั้นยังมีกองทุนบ้านพอเพียงชนบทที่สามารถช่วยเหลือผู้เดือดร้อนรายอื่นต่อไป

นายประคอง โตบุญพา กล่าวความรู้สึกจากใจว่า “เป็นผู้ใหญ่บ้านมาตั้งแต่ ปี 2553 เคยช่วยเหลือและแก้ไขปัญหาให้กับคนในตำบลมาหลายเรื่อง ได้รับเสียงสะท้อนจากชาวบ้านมาก็เยอะทั้งด้านดีและไม่ดี แต่พอมีโครงการบ้านพอเพียงชนบทเข้ามาช่วยแก้ไขปัญหาเรื่องซ่อมแซมที่อยู่อาศัยให้กับผู้มีรายได้น้อย ทำให้ผู้นำหลายคนมองเห็นสภาพปัญหาของคนในตำบลอย่างแท้จริง ตั้งแต่การลงพื้นที่สำรวจข้อมูลได้พูดคุยกับชาวบ้านแบบใกล้ชิด การดำเนินการซ่อมแซมบ้าน การมอบบ้านหลังดำเนินการเสร็จ ได้เห็นรอยยิ้มและน้ำตาแห่งความสุขของผู้เดือดร้อน แม้จะเป็นเรื่องปกติของอีกหลายๆ คนแต่เป็นความภาคภูมิใจของผู้นำและคณะทำงานสภาองค์กรชุมชนตำบลบางพระ ที่ทำให้หลายครอบครัวได้มีที่อยู่อาศัยที่มั่นคงและแข็งแรงขึ้น ตามความคิดที่ว่าเมื่อมีที่อยู่อาศัยที่มีความมั่งคงขึ้นแล้วสุขภาพกายและจิตใจก็ดีขึ้นตามไปด้วย”

การได้เข้าร่วมโครงการบ้านพอเพียง ถึงแม้จะเป็นบ้านหลังเล็กๆ แต่เป็นบ้านที่เพียงพอ ถูกสุขลักษณะ สามารถดำรงให้วิถีของชีวิตขับเคลื่อนไปได้ เกิดความมั่นคงในเรื่องที่อยู่อาศัย ส่งผลให้เกิดความสุขสบายใจ และสามารถมีพลังในการขับเคลื่อนชีวิตในมิติอื่นๆ ต่อไป 

ภาพตัวอย่างการซ่อมแซมบ้านพอเพียง

เรียบเรียงโดย   กัญจนา  เวชอินทร์  โทร.  089-0403148

 นักสื่อสารจัดการความรู้ จังหวัดนครปฐม